Ons advies aan u is om deze informatie in dit document eerst eens overwogen door te nemen. En dat u op basis daarvan een voorlopige inschatting maakt wat u eraan moet doen. En wie in uw organisatie u daarvoor kunt inschakelen (onderzoek of u er vensterbankklussen van kan maken) om uw Arbobeleid up tot date te krijgen. En wat heeft u van Aandacht Arbo nodig om uw Arbobeleid aan deze wetswijzigingen aan te passen.

De eerste stap kan dan zijn om op korte termijn (voor de vakantie?) agenda technisch een actieplan te maken hoe u deze veranderingen samen met uw werknemers in het komende jaar kan aanpakken. U heeft een jaar de tijd om de veranderingen door te voeren in uw Arbobeleid.

De wijzigingen nogmaals in een notendop:

• het benadrukt meer dat werkgever eindverantwoordelijke is voor zijn arbobeleid;
• versterking positie preventiemedewerker en samenwerking met arbodienstverleners;
• verbeteren randvoorwaarden handelen bedrijfsarts (is door ons al geregeld);
• een basiscontract voor arbodienstverlening (komen wij dit najaar op terug);
• meer mogelijkheden tot handhaving en toezicht door de inspectie SZW (schriftelijke inspectie).

To do:

• breng alle risico’s in kaart (www.rie.nl)! Vul samen met uw medewerkers het plan van aanpak in!
  • verbeter of stel een taak-, functieprofiel op uit de RIE voor de preventiemedewerker!
  • heeft u ondersteuning en/of adviezen nodig? Bel ons gerust voor uitleg!
• betrek iedere medewerker bij de preventie!
• geef het (emotionele) veilig werken dagelijkse aandacht door aansturen, coachen en te inspireren!
• laat de vrije toegang van werknemers met (kern) deskundigen/arbodienst tot een vanzelfsprekendheid behoren!
• maak uw afspraken met deskundige (Arbo) adviseurs vanuit uw eigen behoeften en cultuur!
• bekrachtig de eigen regie en/of voer samen met uw werknemers de wettelijke maatwerkregeling in!

Vanuit de samenwerking van Aandacht Arbo (Coen Splinter T: 0251-273883, E: coen@aandachtarbo.nl) met De Wilde Ingenieurs groep (Joep Bloedjes T: 0251-222262, E: joep@dewilde.nu) hebben we dit document opgesteld. Om een logische samenvatting te geven van de belangrijkste artikelen uit de Arbowet die vertaalt kunnen worden naar een Arbobeleid in de praktijk met de focus op MKB-bedrijven. Bij bepaalde en relevante artikelen zal een verdere uitwerking nodig zijn, voorzien van adviezen van onze adviseurs en/of casemanagers. Wij ondersteunen en ontzorgen u hierin graag.

De Arbowet is van toepassing op alle werkgevers! Het is eigenlijk een zaak van het “gezonde verstand” en een basis voor risico beheersend en rendement vol ondernemen. Wanneer werkgevers passievol samen met hun werknemers een positieve werksfeer (JobFit en WerkGeluk) weten neer te zetten dan voldoen ze in de praktijk vaak al in grote lijnen aan de Arbowet. Een veilige en gezonde omgeving vanuit een gezonde houding geeft optimale en duurzame inzetbaarheid en maximaal rendement.

Samenvatting belangrijkste artikelen

De strekking van de Arbowet is dat de werkgever een dusdanig arbeidsomstandighedenbeleid voert dat er geen nadelige invloed is op de veiligheid en gezondheid van de medewerkers alsmede psychosociale arbeidsbelasting. (artikel 3 en 4)

Om dit beleid goed vast te kunnen stellen en ten uitvoer te kunnen brengen dient er een Risico Inventarisatie en Evaluatie (RIE) uitgevoerd te worden. Tijdens deze inventarisatie en evaluatie van de gevaren wordt schriftelijk vastgelegd aan welke gevaren de werknemers mogelijk blootgesteld worden en wat hiervoor de risico beperkende maatregelen zijn. Er wordt vervolgens een plan van aanpak opgesteld dat past binnen de kaders van het arbeidsomstandighedenbeleid waar op basis van de risico’s maatregelen worden vastgesteld en binnen welk termijn deze maatregelen genomen gaan worden. (artikel 5)

De werkgever zorgt er vervolgens voor dat de werknemers voorgelicht worden over de te verrichten werkzaamheden, rekening houdend met fysieke en psychische belasting, de hieraan verbonden risico’s en de te nemen maatregelen gericht om deze risico’s te voorkomen of te beperken. Dit wordt aangevuld met voorlichting over de specifieke taken die aan de werknemer zijn toebedeeld met betrekking tot de arbeidsomstandigheden. De werkgever geeft ook voorlichting over fysieke en psychische belasting, het gebruik van de ter beschikking gestelde persoonlijke beschermingsmiddelen en eventuele aangebrachte beveiligingen op arbeidsmiddelen. Om zeker te stellen dat de werknemers de instructies en voorschriften naleven op basis van de vastgesteld risico’s houdt de werkgever toezicht op de naleving hiervan. Daarbij wordt ook toegezien op het juiste gebruik van de persoonlijke beschermingsmiddelen en aanwezige beveiligingen op o.a. arbeidsmiddelen. (artikel 8)

Mocht er onverhoopt toch een arbeidsongeval plaatsvinden dat leidt tot de dood, blijvend letsel of ziekenhuisopname, meldt de werkgever dit zo spoedig mogelijk aan de Inspectie SZW. Hierbij wordt door de werkgever een lijst bijgehouden met de aard en datum van gemelde arbeidsongevallen bij de Inspectie SZW die hebben geleidt tot verzuim van meer dan 3 werkdagen. (artikel 9)

Als er vanuit de werkzaamheden of hiermee verband houdende een gevaar kan ontstaan voor de veiligheid en gezondheid van andere personen, worden er doeltreffende maatregelen genomen ter voorkoming van dit gevaar. (artikel 10)

Werknemers hebben (BW 7:611) een inspanningsverplichting, zijn verantwoordelijk om zich maximaal in te zetten voor werk, rekening houdend met de belangen van de werkgever. In het kader van de Arbowet hebben werknemers de verplichting om arbeidsmiddelen, gevaarlijke stoffen, persoonlijke beschermingsmiddelen en beveiligingen op arbeidsmiddelen op een juiste wijze te gebruiken. Werknemers werken ook mee aan het voor hem bedoelde voorlichtingsprogramma en melden gevaren voor de veiligheid en gezondheid aan de werkgever of zijn leidinggevende. (artikel 11)

De uitvoering van het arbeidsomstandighedenbeleid is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en werknemers en zij voeren voortdurend overleg over aangelegenheden m.b.t. arbeidsomstandigheden en over de uitvoering van het arbeidsomstandighedenbeleid. Dit overleg wordt gevoerd met medezeggenschap (in de vorm van de ondernemingsraad, personeelsvertegenwoordiging en bij het ontbreken hiervan met alle belanghebbende medewerkers). Onderwerpen van het overleg zijn de inventarisatie en evaluatie van de risico’s en de organisatie van deskundige bijstand. (artikel 12 en 13)

De werkgever laat zich met betrekking tot de naleving van zijn verplichtingen vanuit de Arbowet bijstaan door 1 of meerdere deskundige werknemers. Dit wordt ook wel de preventiemedewerker (Arbo-coördinator) of preventieadviseur genoemd en deze moet met instemming van de medezeggenschap worden aangesteld. Bij de invulling van taken, positie en de persoon heeft de medezeggenschap ook instemming (artikel 13)

De taken van de preventiemedewerker worden vastgesteld naar aanleiding van de RIE. Daaruit worden prioritaire arbeidsrisico’s en deskundigheid vastgesteld en vastgelegd. De bijstand wordt zelfstandig verleend en de deskundige werknemers beschikken over de nodige deskundigheid van het werk, krijgen voldoende tijd en de uitrusting is dusdanig dat de bijstand naar behoren verleend kan worden. Er wordt in ieder geval bijstand verleend bij het opstellen van een inventarisatie en evaluatie van de risico’s, adviseren en nauw samenwerken met de medezeggenschap inzake de genomen, en de te nemen maatregelen inzake het arbeidsomstandighedenbeleid.

Een werkgever kan kiezen voor de wettelijke maatwerkregeling (eigen regie) of de wettelijke vangnetregeling inzake de deskundige bijstand op het gebied van preventie en bescherming. Indien de werkgever gebruik maakt van de wettelijke maatwerkregeling laat hij zich in het Arbobeleid, met instemming van de medezeggenschap, bijstaan door gecertificeerde deskundigen. Zoals hogere veiligheidskundige of arbeidshygiënist of arbeids-& organisatiedeskundige of een bedrijfsarts bij het toetsen van de risico-inventarisatie en -evaluatie, de bijstand bij de begeleiding van werknemers die door ziekte niet in staat zijn hun arbeid te verrichten, arbeidsomstandigheden spreekuur, second opinion, het uitvoeren van het arbeidsgezondheidskundig onderzoek, eventuele aanstellingskeuring en het opsporen en melden van beroepsziekten. (artikel 14)

Indien een werkgever gebruik maakt van een vangnetregeling laat hij zich deskundig bijstaan door een gecertificeerde arbodienst. (artikel 14a)

Om doeltreffende te kunnen optreden bij ongevallen, brand en evacuatie laat de werkgever zich bijstaan door 1 of meerdere bedrijfshulpverleners die in ieder geval eerste hulp verlenen bij ongevallen, brand beperken en bestrijden, de gevolgen van ongevallen beperken en alarmeren in noodsituaties en evacueren van alle werknemers en andere personen in het bedrijf. Om deze bijstand te kunnen verlenen beschikken de bedrijfshulpverleners over een zodanige opleiding en uitrusting, zijn zodanig in aantal en zodanig georganiseerd dat zij de taken naar behoren kunnen vervullen. (artikel 15)

De deskundige werknemers, andere deskundige personen, bedrijfshulpverleners en eventuele arbodienst moeten kennis kunnen nemen van ongevalsrapportages, de lijst van arbeidsongevallen, stilleggingen, bevelen en dwangsommen van o.a. de Inspectie SZW. (artikel 15a)

De werkgever moet de werknemer periodiek de gelegenheid geven voor een (PAGO of PMO) Arbeidsgezondheidskundig onderzoek. (artikel 18)

Artikelen 16-46 kunt u desgewenst verder nalezen op wetten.overheid.nl.

Op de volgende websites kunt informatie en handige checklists vinden:

• www.rie.nl
• www.arboportaal.nl/actueel/arbozorg/wijzigingen
• www.zelfinspectie.nl